مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی
سال ششم شماره 1 (پیاپی 15، بهار و تابستان 1385)

امروزه، رویکردی جهانی در زمینه آموزش همزمان آناتومی و مهارت های بالینی در دوره آموزش پزشکی وجود دارد. این طرح با هدف اثر آموزش درس آناتومی تنه همزمان با معاینات فیزیکی بر دانش آناتومی و نگرش دانشجویان سال دوم نسبت به این نوع فراگیری آناتومی طراحی شد.
یک مطالعه نیمه تجربی روی 39 نفر دانشجویان پزشکی سال دوم در نیم سال تحصیلی 84-83 در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان صورت گرفت. دانشجویان علاقه مند به صورت تصادفی در دو گروه تجربی (آموزش معاینه فیزیکی) و شاهد (جلسات بحث مورد) تقسیم بندی شدند. آموزش در هر دو گروه در قالب گروه های کوچک توسط پزشک عمومی انجام می گرفت. اثر دوره بر نگرش دانشجویان گروه تجربی توسط پرسشنامه پایا و روا ارزیابی شد. دو گروه از نظر نمرات تئوری و عملی آناتومی تنه به وسیله آزمون t-student مقایسه شدند.
سی و هفت نفر (95 درصد) تا پایان دوره حضور داشتند. میانگین و انحراف معیار نمره آناتومی نظری دانشجویان گروه تجربی 46.6±6.3 و در گروه شاهد 41.4±1از کل نمره 65 بود. تفاوت معنی داری بین نمره آناتومی عملی دو گروه یافت نشد. آلفای کرونباخ پرسشنامه نگرش سنج 94/0 و میانگین و انحراف معیار نمره نگرش کل دانشجویان گروه تجربی 3.48±0.8 از نمره 5 بود. هشتاد و یک و سه دهم درصد از شرکت کنندگان اعتقاد داشتند که این دوره باعث شد در مطالعه آناتومی به کاربرد بالینی مطالب بیشتر دقت کنند، 75 درصد معتقد بودند یادآوری مطالب در این روش، آسان تر از روش معمول تدریس آناتومی است.
آموزش همزمان مهارت های معاینه فیزیکی همراه با درس آناتومی، یادگیری آن را تسهیل می کند. از طرفی، علاقه مندی دانشجویان به یادگیری آناتومی را افزایش می دهد.

بحث و تبادل نظر پیرامون بیماری توسط اساتید و دانشجویان بر بالین بیمار، ممکن است موجب نارضایتی بیماران شود. این مطالعه با هدف تعیین دیدگاه بیماران در مورد راند بر بالین بخش داخلی در بیمارستان الزهرا (س) دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شد.
این مطالعه توصیفی بر روی 110 نفر از بیماران بستری در بخش های داخلی بیمارستان الزهرا (س) اصفهان در مهر و آبان 1384 توسط پرسشنامه ای پایا و روا شامل سه گروه سوال در مورد «نگرش نسبت به اتفاقات حین راند بالینی»، «سیاهه اتفاقاتی که بیمار حین بستری تجربه می کند» و «نگرش بیماران به روند راند بالینی» بود. این پرسشنامه همچنین وضعیت دموگرافیک بیماران و وجود همراه در طی زمان بستری را نیز ارزیابی می نمود. داده ها با نرم افزار SPSS به صورت توزیع فراوانی و محاسبه میانگین و انحراف استاندارد تجزیه و تحلیل شدند.
پرسشنامه 100 بیمار کامل بود که در آن، اکثر سوالات نگرش نسبت به اتفاقات حین راند، دیدگاه مثبت بیماران بیش از دیدگاه منفی آنان بود. اکثر بیماران اتفاقات حین راند بالینی مانند ویزیت و معاینه توسط پزشک را تجربه نموده بودند. در مورد روند راند بالینی، بیماران با موارد نیاز به صحبت با پزشک اصلی، کاهش تعداد دانشجویان در ویزیت، لزوم تغییر عمده در روش آموزش موافقت بیشتری داشتند.
رضایت مندی بیشتر بیماران را می توان به این وسیله توجیه کرد که با افزایش تعداد دفعات ویزیت شدن یا مدت زمان ویزیت، این احساس در بیمار ایجاد می شود که پزشک توجه بیشتری به وی دارد. بطور کلی برگزاری راند بر بالین اثرات منفی بارزی ندارد و با اصلاح مواردی چند، می توان بدون لطمه وارد کردن به آموزش بالینی، باعث ایجاد دیدگاه مثبت تر بیماران شد.

مطالعات انجام گرفته در مورد فرایند ارزشیابی استاد محدود است. هدف از این مطالعه تعیین نظرات اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در مورد فرایند اجرای ارزشیابی استاد و ارتباط آن با مشخصات اعضای هیات علمی بوده است.
در یک مطالعه توصیفی از نوع پیمایشی، 185 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی مورد مطالعه قرار گرفتند. روش گردآوری اطلاعات استفاده از پرسشنامه ای پایا و روا بود که مشخصات دموگرافیک اساتید و نظر ایشان را در مورد فرایند اجرای ارزشیابی را با مقیاس 5 نقطه ای لیکرت مورد پرسش قرار می داد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS و مقایسه گروه ها با آزمون های t و ANOVA وهمبستگی پیرسون انجام گرفت.
میانگین و انحراف معیار نمرات داده شده در فرایند اجرای ارزشیابی 2.6±0.45 از نمره 5 بود. مثبت ترین نظرات در مورد انجام ارزشیابی حداقل سالیانه یک بار و منفی ترین نظرات در مورد عدم توجه به تفاوت ماهیت درس و عدم توجه به فعالیت های جنبی استاد در ارزشیابی بود. اعضای هیات علمی نسبت به محتوای فرم های ارزشیابی و رویه اجرای آن نظری منفی داشتند. نظرات اعضای هیات علمی با تعداد واحدهای ارایه شده، سابقه کار، نوع رضایت از ارزشیابی و عادلانه دانستن ارزشیابی ارتباط معنی دار آماری داشت.
اعضای هیات علمی از فرم های ارزشیابی ارائه شده و مراحل اجرای ارزشیابی استاد چندان خرسند نبوده و نسبت به فرایند ارزشیابی استاد نظری منفی داشتند. تهیه و تدوین ابزارهایی روا و پایا برای کلیه حیطه های آموزشی و در سطوح مختلف تحصیلی، نظارت دقیق بر انجام ارزشیابی، به کار بردن روش های ارزشیابی همتایان پیشنهاد می گردد.

آموزش به بیمار، یکی از عملکردهای مهم پرستاران است. پمفلت های آموزش بیماران در مطالعات کمتر مورد بررسی قرار گرفته اند. برای ارزشیابی عملکرد دانشجویان پرستاری برای تهیه کتابچه های آموزشی بیماران، مطالعه ای با هدف تعیین کیفیت کتابچه های آموزشی تهیه شده توسط دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی سمنان برای بیماران مزمن انجام شد.
در یک مطالعه توصیفی، 120 پمفلت تهیه شده توسط دانشجویان پرستاری جمع آوری و با استفاده از چک لیست پژوهشگرساخته روا و پایای مشتمل بر سه بخش محتوی پیام، نحوه ساخت پمفلت و سازماندهی مطالب، و ظاهر و جاذبه های بصری، مورد ارزیابی و برای تعیین سطح دشواری قرائت آنها، از فرم قابلیت خواندن SMOG Readability Formula (Simplified Measure Gobbledygook) استفاده شد.
بیشترین موضوع انتخابی برای آموزش به بیمار، عناوین مرتبط با سیستم آندوکرین (8/15 درصد) و مراقبت از خود (93/21 درصد) بود. متوسط سطح سواد مورد نیاز برای خواندن پمفلت ها در حد کلاس 74/11 و متوسط سواد بیماران پایان دوره ابتدایی بود.
مطالب آموزشی تهیه شده، فراتر از سطح سواد بیماران نوشته می شوند. به منظور بهره مندی بیماران از مطالب ارائه شده، لازم است این مطالب ساده تر و قابل فهم تر تهیه شوند و به سایر جنبه های لازم نیز توجه شود.

برقراری ارتباط دانشجویان پرستاری با بیماران می تواند نشان دهنده تعامل آنان در آینده باشد. پژوهش حاضر به منظور تعیین چگونگی برقراری ارتباط دانشجویان پرستاری با بیماران بستری در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی کرمان صورت گرفت.
در یک مطالعه توصیفی در نیم سال دوم سال 84-83، تعداد 175 دانشجو که واحد کارآموزی داخلی جراحی را انتخاب کرده بودند، به صورت سرشماری انتخاب شدند. گردآوری اطلاعات با چک لیستی 29 گزینه ای انجام گردید. رفتار هر دانشجو با بیمار سه بار توسط مربی و در حین برقراری ارتباط مشاهده و نتیجه آن ثبت شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از توزیع فراوانی، میانگین و انحراف معیار استفاده و مقایسه میانگین ها با آزمون های آماری t و آنالیز واریانس و آزمون توکی و با نرم افزار SPSS انجام شد.
میانگین و انحراف معیار نمرات دانشجویان پرستاری در برقراری ارتباط با بیماران 58.98±13.76 از نمره کل 87 بود. عملکرد دانشجویان در شروع مصاحبه و مهارت های تعاملی نسبتا مطلوب، در پیگیری مشکل و توصیف بیماری فعلی نیمه مطلوب، و در مورد پایان بخشیدن به مصاحبه، نامطلوب بود. میانگین نمرات دانشجویان در مقاطع سنی مختلف، ترم و مقطع تحصیلی و نوع بخش تفاوت معنی داری داشت.
با اینکه مهارت برقراری ارتباط دانشجویان قابل قبول است، ولی بازنگری برنامه آموزشی و اصلاح روش های تدریس به منظور ارتقای مهارت های ارتباطی دانشجویان، مفید به نظر می رسد. آموزش تئوری مطالب مربوطه، به ویژه همراه با تمرین در محیط های بالینی با تاکید بیشتر در دانشجویان ناپیوسته توصیه می شود.

شناخت عوامل موثر در ارزشیابی استاد توسط دانشجویان می تواند دست اندرکاران امر آموزش را با نقاط قوت و ضعف این روش ارزشیابی آشنا، و امکان برنامه ریزی صحیح و کسب نتایج واقعی از عملکرد آموزشی اساتید را فراهم آورد. بدین منظور، این مطالعه با هدف تعیین ارتباط بین نمره ارزشیابی استاد با معدل تحصیلی دانشجویان در دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز انجام شد.
در این مطالعه همبستگی، تمامی دانشجویان دانشکده پرستاری آبادان که همگی دختر بودند به تعداد 124 مورد وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه ارزشیابی استاد پایا و روا مشتمل بر 16 سوال بود. پرسشنامه ها در جلسات پایانی کلاس توزیع و جمع آوری گردید و بطور همزمان معدل تحصیلی دانشجویان روی آن ثبت شد. نتایج با نرم افزار SPSS و آزمون ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t و ANOVA یک طرفه و عاملی تحلیل شد.
بین نمره ارزشیابی اساتید و معدل تحصیلی دانشجویان ضریب همبستگی ضعیف معنی دار در حد 091/0- وجود داشت. یعنی، هرچه معدل تحصیلی دانشجو بالاتر بود، نمره ارزشیابی استاد پایین تر است.
با توجه به ضریب همبستگی بسیار پایین بین نمره ارزشیابی استاد و معدل تحصیلی دانشجویان، به نظر می رسد این همبستگی بسیار ضعیف عملا نمی تواند در ارزشیابی اساتید تاثیر چندانی داشته باشد. بدین لحاظ این متغیر نباید به عنوان یک عامل سوگیری در ارزشیابی استاد قلمداد شود.

لزوم تجدید نظر در روش های سنتی تدریس و استفاده از روش های نوین و فعال یادگیری، از سوی سیستم های آموزشی احساس شده و کاربرد این روش ها در علوم مختلف متداول شده است. پژوهش حاضر، به منظور مقایسه تاثیر دو روش سخنرانی و مباحثه بر میزان یادگیری و رضایت دانشجویان طراحی و اجرا گردید.
این پژوهش نیمه تجربی بر روی کلیه دانشجویان ترم سوم کارشناسی (22 نفر) دانشکده پرستاری و مامایی یاسوج در نیم سال اول سال تحصیلی 1383 اجرا شد. دو واحد از درس بهداشت مادر و نوزاد (1) براساس عناوین آموزشی در 16 جلسه 2 ساعته در طول ترم برنامه ریزی شد. برای تدریس، 8 جلسه اول از روش سخنرانی و 8 جلسه دوم از روش مباحثه استفاده گردید. بعد از پایان هر روش، آزمون چهار گزینه ای از دانشجویان به عمل آمد. ابزار سنجش میزان رضایت دانشجویان، پرسشنامه ای پایا و روا در مقیاس لیکرت بود. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون آماری t و دقیق فیشر صورت گرفت.
میانگین نمره آزمون از روش سخنرانی با اختلاف معنی داری از نمره آزمون روش مباحثه کمتر بود. میانگین نمره رضایت کلی دانشجویان از روش سخنرانی و مباحثه اختلاف آماری معنی داری نداشت. میزان رضایت دانشجویان از دو روش تدریس در حیطه آزمون و ارزشیابی از مطالب درسی، اختلاف آماری معنی داری را نشان داد.
میزان یادگیری دانشجویان در روش مباحثه افزایش داشت. پیشنهاد می شود با بکارگیری روش های آموزشی فعال، باعث مشارکت بیشتر دانشجویان با موضوعات آموزشی شده تا زمینه برای یادگیری بیشتر آنان فراهم شود.

به منظور شفاف نمودن نیازهای آموزشی پرستاران در زمینه حمایت از اعضای خانواده بیماران سالمند بستری، این مطالعه با هدف به دست آوردن درک و تفسیر نیازهای تجربه شده همراهان بیماران سالمند برای تحکیم ساختار و نیازهای آموزشی پرستاران انجام گردید.
در یک پژوهش کیفی به روش پدیده شناسی که در سال 1383 انجام شد، همراهان بیماران سالمند بستری در یکی از بیمارستان های علوم پزشکی اصفهان با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف مورد مطالعه قرار گرفتند. پس از اشباع اطلاعات تعداد شرکت کنندگان به 12 نفر رسید. جمع آوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه عمیق و تجزیه و تحلیل به روش پارسی انجام شد.
نیازهای همراهان و پاسخ های محیط به این نیازها و در حقیقت زمینه های لازم برای آموزش پرستاران را در پنج مفهوم محوری، همدلی و حمایت عاطفی، اطلاعات و آموزش، مشارکت در تصمیم گیری، دریافت کمک در مراقبت داوطلبانه از بیمار و امکانات رفاهی نشان داد.
پرستاران روابط حرفه ای و انسانی مناسبی با همراهان بیماران سالمند برقرار نمی کنند، در حالی که در موقعیت خوبی برای رفع نیازهای اعضای خانواده بیماران بستری قرار دارند. قصور و نقص در پرستاری خانواده مشهود است. این تحقیق ضرورت آموزش تیم مراقبت و به خصوص پرستاران را بر اساس نیازهای همراهان مورد تاکید قرار می دهد و چارچوبی برای آموزش مهارت های لازم، به خصوص توانایی برقراری ارتباط مراقبتی برای پاسخ گویی به این نیازها را در دانشجویان و دانش آموختگان پرستاری ارایه می نماید.

تغییرات علم و تکنولوژی و شرایط جمعیتی و نقش عمده رژیم غذایی در پاتوژنز بیماری های مزمن، ضرورت توجه و سازماندهی مجدد محتوا و سرفصل های درس تغذیه رشته پزشکی را مطرح نموده است. هدف از این تحقیق، بررسی دیدگاه کارورزان پزشکی عمومی دانشگاه علوم پزشکی لرستان در سال 1383 در مورد سرفصل های فعلی درس تغذیه و موضوعات پیشنهادی برای اضافه شدن به آموزش تغذیه در رشته پزشکی است.
این تحقیق به روش توصیفی انجام گردید و اطلاعات از طریق پرسشنامه پایا و روا گردآوری شد. پرسشنامه براساس سرفصل های موجود، وقت اختصاص یافته و ضرورت یادگیری آن، به علاوه، موضوعاتی که پزشکان بیشترین مواجهه را با آنها دارند ولی در درس فعلی وجود ندارد، طراحی گردید. این پرسشنامه برای 56 نفر از کارورزان دانشگاه ارسال و به صورت خودایفا تکمیل شد. اطلاعات جمع آوری شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
بر اساس نظرات شرکت کنندگان در مطالعه سرفصل های موجود، درس تغذیه رشته پزشکی عمومی باید تفکیک و در سه مرحله علوم پایه، فیزیوپاتولوژی، و کارآموزی تدریس شود. لزوم وجود موضوعات دیگری از قبیل رژیم های بیمارستانی، تغذیه با لوله و تغذیه وریدی، تغذیه و رژیم درمانی در بیماری های مختلف مثل دیابت و... را در قالب آموزش تغذیه در دانشکده های پزشکی پیشنهاد نمودند و در مجموع، درس فعلی تغذیه را تا حدود 9/55 درصد کاربردی و متناسب با نیازهای حرفه ای خود دانستند.
درس اصول کلی تغذیه که هم اکنون در دانشکده های پزشکی سطح کشور تدریس می شود، کارآیی لازم را برای یک پزشک ندارد و باید دراین زمینه اصلاحاتی صورت گیرد که شامل اضافه نمودن موضوعات جدید به درس، ارائه مباحث در مرحله مناسب دوره پزشکی عمومی و افزودن تعداد واحد مربوط به بحث تغذیه و رژیم درمانی در دوره پزشکی عمومی است.

بررسی برنامه های آموزشی در هر مقطع و رشته تحصیلی، یکی از راهکارهای ارتقا و توسعه برنامه های آموزشی بوده و موجب افزایش کارآیی و اثربخشی برنامه ها می شود. این مطالعه با هدف تعیین نظرات دانشجویان دکتری پرستاری در مورد برنامه درسی آنان انجام شد.
یک مطالعه توصیفی بر روی 20 نفر از دانشجویان دوره دکتری پرستاری با انتخاب تصادفی از دانشگاه های مختلف ایران در سال 1383 انجام شد. روش گرد آوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختاردار بود. داده ها طبقه بندی و با آمار توصیفی به صورت توزیع فراوانی ارایه شدند.
واحدهای مورد پژوهش اعلام نمودند که این دوره توانسته است دید کلی و جامع نگری آنها را نسبت به مددجویان جامع تر نماید، 95 درصد افزایش تعداد واحدهای دروس اصول فلسفه و نظریه پردازی را خواستار بودند و افزایش واحد درسی نقد و بررسی پژوهش های پرستاری را ضروری دانستند، 75 درصد معتقد بودند روش های مختلف آزمون و ارزیابی آن، اصول و روش های ارزشیابی و روان شناسی و تئوری های یادگیری با دروس دوره کارشناسی ارشد آنان همپوشانی دارد، 90 درصد ارایه درس زبان انگلیسی را در این دوره ضروری دانستند، 55 درصد اعلام نمودند مباحث ارایه شده در واحد کامپیوتر نتوانسته توانمندی آنان را در زمینه اهداف مورد نظر این واحد افزایش بدهد.
محتوی تدوین شده در برنامه دکتری پرستاری ایران انعطاف پذیرنبوده، دروس به طور کلی اجباری هستند و محتوی بعضی دروس مرحله آموزشی با دروس دوره کارشناسی ارشد تکراری هستند. بازنگری برنامه آموزشی و برنامه ریزی آن براساس نیاز جامعه و حرفه می تواند در اعتلای آن موثر باشد.

به منظور داشتن حداکثر کارآیی، دانشجویان پرستاری باید دانش و مهارت لازم را برای حرفه آینده خود کسب نمایند. این پژوهش با هدف تعیین کسب مهارت های بالینی در بخش های داخلی و جراحی، از طریق خودارزیابی دانش آموختگان پرستاری انجام گرفت.
در این مطالعه پیمایشی، 50 نفر از دانش آموختگان جدید پرستاری شاغل در بخش های داخلی- جراحی بیمارستان های دولتی شهر یزد در سال 84-1383 به روش سرشماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ای پایا و روا مشتمل بر مشخصات دموگرافیک و 190 گزینه در مورد مهارت های داخلی- جراحی با مقیاس رتبه ای بود که به روش خودایفا تکمیل می شد. داده ها با نرم افزار آماری SPSS به صورت آمار توصیفی و آزمون های t مستقل و آنالیز واریانس یک طرفه تجزیه و تحلیل شد.
میانگین و انحراف معیار نمره کل مهارت 05/42±02/294 از نمره 570 و در سطح خوب بود. هشت درصد دانشجویان مهارت های کسب شده را ضعیف، 34 درصد متوسط و 58 درصد خوب گزارش نمودند و هیچ کدام در سطح عالی ارزیابی نکردند. مهارت های بررسی و مراقبت از بیماران مبتلا به بیماری های شایع، بررسی و مدیریت درد، نمونه گیری در تست های آزمایشگاهی، مراقبت های قبل و بعد از روش های تشخیصی و انجام پروتکل های مراقبتی، مراقبت در دارودرمانی در سطح متوسط، گزارش نویسی در سطح عالی و استفاده از تجهیزات درمانی در سطح ضعیف بود. میانگین نمره مهارت دانش آموختگان دو جنس و همچنین دوره های شبانه با روزانه اختلاف معنی داری داشت.
دانش آموختگان پرستاری در زمینه مهارت های بررسی شده در سطح متوسط یا خوب بودند. به نظر می رسد برنامه های آموزشی رایج فرصت کافی برای ارتقا و بهبود آگاهی و مهارت دانش آموختگان را تا حدی فراهم می سازد ولی کامل نیست. فراهم سازی فرصتی برای تمرین مهارت های مورد نیاز قبل از دانش آموختگی، برگزاری امتحان بالینی دقیق از عملکرد دانش آموختگان درپایان دوره تحصیلی پیشنهاد می گردد.

دانشجویان پزشکی در طول تحصیل با حجم بسیار متنوعی از مطالب درسی روبرو هستند که مطالعه آنها نیازمند صرف زمان و داشتن برنامه درسی منظم می باشد. هدف این پژوهش، تعیین وضعیت عادات و مهارت های مطالعه ای دانشجویان پزشکی زنجان بود.
در این مطالعه توصیفی- مقطعی، کلیه دانشجویان رشته پزشکی زنجان (220 نفر) در تمامی مقاطع در سال 1383 انتخاب شدند. پرسشنامه ای پایا و روا شامل مشخصات دموگرافیک و 24 سوال با مقیاس لیکرت 5 نقطه ای از کاملا موافقم تا کاملا مخالفم، به صورت جمع ایفا توزیع گردید. نمره کمتر نشان دهنده مهارت و عادت مطالعه مناسب تر بود. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS به صورت محاسبه میانه و آزمون های من- ویتنی و کروسکال والیس انجام شد.
میانه نمرات کسب شده برای هر یک از مهارت ها و عادات مطالعه در زمینه مدیریت زمان 75/2، تمرکز حین مطالعه 25/2، سرعت مطالعه 2، یادداشت برداری مطالعه 75/1، عادات مطالعه 75/1 و درک مطلب 5/1 از حداکثر 4 بود. دانشجویان پسر در تمرکز حین مطالعه، مدیریت زمان و درک مطلب بطور معنی داری وضعیت بهتری نسبت به دانشجویان دختر داشتند. در مدیریت زمان دانشجویان مقطع کارورزی وضعیت بهتری نسبت به سایر مقاطع داشتند. میانه نمرات مهارت ها و عادات مطالعه در وضعیت های مختلف با محل سکونت اختلاف معنی دار نداشت.
دانشجویان پزشکی در زمینه های عادات مطالعه، درک مطلب و یادداشت برداری وضعیت مناسب تری داشتند و در بعضی مهارت ها، وضعیت دانشجویان پسر بهتر بود. آموزش مهارت ها و عادات مطالعه به صورت واحد درسی و یا برگزاری کارگاه می تواند در یادگیری بهتر متون درسی دانشجویان کمک نماید.

انتخاب شغل به عنوان یکی از مهم ترین تصمیمات هر فرد در طول زندگی اش مطرح بوده است. انتخاب رشته دندان پزشکی باید با دقت و تامل بیشتری صورت پذیرد، زیرا معمولا تغییر حرفه در رشته دندان پزشکی به ندرت امکان پذیر می باشد. این مطالعه با هدف تعیین عوامل موثر در انتخاب این رشته در میان دانشجویان دندان پزشکی سال اول و دوم کرمان در سال 1384 انجام شد.
کلیه دانشجویان سال اول و دوم دانشکده دندان پزشکی کرمان (52 نفر) در این مطالعه توصیفی شرکت داده شدند. پرسشنامه ای پایا و روا شامل اطلاعات فردی و سوالاتی در مورد انگیزه های ورود به رشته دندان پزشکی به صورت جمع ایفا در اختیار دانشجویان قرار گرفت و داده ها با آمار توصیفی و استفاده از آزمون من- وینتی و برنامه SPSS-11.5 تحلیل شدند.
ارتباط با مردم، مهم ترین انگیزه انتخاب دندان پزشکی بود، اگرچه امکان کار با دست کمترین تاثیر را در انتخاب رشته دندان پزشکی داشت. مقایسه میان دو جنس نشان داد که دانشجویان پسر بیش از دانشجویان دختر به عامل درآمد و دختران بیش از پسران توصیه های خانواده را در انتخاب رشته خود دخالت داده اند.
عواملی که سبب انتخاب رشته دندان پزشکی در کرمان شده بود متفاوت از سایر نقاط دنیا نمی باشد و با بسیاری از مطالعات انجام شده در سطح جهانی مطابقت دارد.

تحقیق، اساس کار پرستاری است و باید تحقیقات با نیازهای بهداشتی جامعه هماهنگ شود. این مطالعه با هدف تعیین مطابقت موضوعات پژوهشی پایان نامه های کارشناسی ارشد پرستاری با شاخص بار بیماری ها به صورت سال های عمر تعدیل شده بر حسب ناتوانی انجام گرفته است.
در این مطالعه تطبیقی، 373 تحقیق ثبت شده در لیست کتابخانه های دانشکده ای و یا پایگاه های اینترنتی دانشگاه ها در قالب پایان نامه های کارشناسی ارشد پرستاری بین سال های 8479 از نظر موضوع مورد بررسی قرار گرفت و با علت بار بیماری به صورت سال های عمر تعدیل شده بر حسب ناتوانی منطقه مدیترانه شرقی منتشر شده در گزارش جهانی سلامت 2003 مقایسه گردید.
موضوعات پایان نامه ها در مقایسه با علت های بار بیماری به صورت سال های عمر تعدیل شده بر حسب ناتوانی در موارد حوادث و سوانح عمدی و غیر عمدی، اختلالات اعضای حسی، آنومالی های مادرزادی، بیماری های تنفسی و گوارشی و دندان، کمبودهای تغذیه ای، اختلالات تغذیه ای و غدد درون ریز کمتر از حد مطلوب بود. در خصوص بیماری های قلبی- عروقی، تناسلی- ادراری، پوستی، عضلانی- اسکلتی، دیابت شیرین، نئوپلاسم ها و وضعیت مادری و حول و حوش زایمان، بیشتر از حد مطلوب و در مورد بیماری های عصبی- روانی در حد مطلوب بود.
اکثر موضوعات پایان نامه های کارشناسی ارشد با این شاخص بهداشتی مطابقت داشت. با عنایت به آمار بالای پایان نامه ها در خصوص وضعیت مادری و حول و حوش زایمان و دستگاه تناسلی- ادراری پیشنهاد می شود از پرداختن بیش از حد به این موضوعات پرهیز گردد و تحقیقات بیشتری در زمینه سوانح و مشکلات ناشی از آن انجام شود.

اعتبارسنجی در آموزش عالی به منظور بهبود کیفیت آموزشی، با ارزیابی درونی گروه های آموزشی توسط اعضای هیات علمی آغاز می گردد. هدف پژوهش حاضر، تعیین وضعیت آموزشی و پژوهشی گروه های آموزشی دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1383-1382 از طریق ارزیابی درونی به عنوان اولین مرحله از فرایند اعتبارسنجی بود.
این مطالعه توصیفی در دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و از طریق بکارگیری مراحل اجرایی فرایند ارزیابی درونی انجام گرفت. گردآوری داده ها با دو پرسشنامه پایا و روا با مقیاس رتبه ای پنج درجه ای برای دانشجویان و اعضای هیات علمی، و فرم مصاحبه مدیران گروه و چک لیست امکانات و تجهیزات آموزشی و پژوهشی انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آماره های توصیفی استفاده گردیده است.
گروه مدیریت خدمات بهداشتی - درمانی در همه مولفه ها به جز مولفه دانشجویان نسبتا مطلوب بود. گروه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی در مولفه های اهداف و رسالت و فرایند یاددهی - یادگیری، مطلوب و در دانشجویان نامطلوب و در بقیه نسبتا مطلوب بود. گروه مدارک پزشکی در مولفه های رسالت و اهداف و فرایند یاددهی - یادگیری و ساختارسازمانی و مدیریت مطلوب، درپژوهش نامطلوب و بقیه نسبتا مطلوب بود.
ساختار علمی و آکادمیک نقش اساسی در اعتلای کیفیت آموزشی داشته است. در مجموع، نقش مولفه دانشجویان در برنامه های گروه های مختلف کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پیشنهاد می شود مسوولین و مدیران گروه ها، ارتباط خود را بطور رسمی با دانشجویان بیشتر کنند و نقش آنان را در ارتقای کیفیت آموزشی و پژوهشی مورد توجه قرار دهند.

عدم کنترل افت تحصیلی دانشجویان رشته پیراپزشکی، به پایین آمدن سطح علمی و کارآمدی پرسنل پیراپزشکی منجر می گردد. این مطالعه با هدف تعیین علل عدم موفقیت تحصیلی در دانشجویان دانشکده پیراپزشکی کاشان انجام شد.
در این مطالعه توصیفی- مقطعی، 242 نفر دانشجوی ورودی سال های 83-1382 رشته های پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی کاشان انتخاب شدند. با پرسشنامه ای پایا و روا، اطلاعات دموگرافیک و تحصیلی دانشجویان جمع آوری گردید. دانشجویان دارای معدل 14 به بالا و غیر مشروطی در گروه موفق، دانشجویان دارای معدل پایین تر از 14 و یا معدل بالاتر از 16 و دارای حداقل یک ترم مشروطی در گروه دانشجویان ناموفق قرار گرفتند. داده ها با استفاده از آزمون های مجذور کای و تست دقیق فیشر و محاسبه نسبت شانس تحلیل شد.
افت تحصیلی 6/1 در صد (4 نفر از 166 مورد) تعیین گردید. از 242 دانشجوی مورد مطالعه، 94 نفر (8/38 درصد) موفق و 148 نفر (2/61 درصد) ناموفق بودند. نسبت شانس عدم موفقیت تحصیلی در دانشجویان با کمتر از دو سال فاصله ورود به دانشگاه 34/4، معدل دیپلم کمتر از شانزده 6/2، و تمرکز کم در کلاس 3، انجام مطالعه بدون برنامه ریزی قبلی 66/3، میزان مطالعه کمتر از دو ساعت در روز 93/1، بومی بودن 31/2 و در تمام موارد معنی دار بود. بقیه عوامل در دانشجویان موفق و غیرموفق تفاوتی نداشت.
اغلب افت تحصیلی مربوط به شیوه های یادگیری و مطالعه بود. معدل پایین دیپلم، فاصله زمانی برای ورود به دانشگاه و بومی نبودن به عنوان مهم ترین عوامل عدم موفقیت تحصیلی دانشجویان این دانشکده شناخته شد. نحوه پذیرش دانشجو بر اساس معدل دیپلم، بهبود کیفیت آموزش، بهبود امکانات رفاهی، استفاده از مشاوره تحصیلی و ارایه کارگاه های آموزشی برنامه ریزی مطالعه، شیوه صحیح مطالعه و یادگیری توصیه می گردد.

آناتومی یکی از مشکلترین دروس علوم پایه پزشکی است، زیرا موضوع این درس، ساختمان بدن انسان می باشد و حاوی اطلاعات پیچیده ای از عناصر تشریحی سه بعدی و متراکم در فضای نسبتا کوچک است که با اسامی لاتین و نامانوس باید بخاطر سپرده شوند. قدرت تجسم فضایی قوی، و داشتن اطلس و مدل های با مهارت تهیه شده، در تسهیل یادگیری و یادآوری، اهمیت فراوانی دارند.
درس جنین شناسی، به عنوان شاخه ای از علم آناتومی که خود نقش کلیدی در درک ساختمان نهایی دستگاه های بدن (کالبد شناسی) دارد، نیازمند تدابیری خاص آموزشی برای تسهیل یادگیری و بخاطرسپاری می باشد...

در جهان پیشرفته امروزی، جذب دانشجویان پزشکی به سمت تخصص روان پزشکی، به عنوان یک مشکل مطرح می باشد. صاحبان امر عقیده دارند وقتی دانشجویان پزشکی وارد دانشکده می شوند، با یک نگرش منفی نسبت به این رشته مواجه اند و این نگرش منفی روز به روز افزایش می یابد، این در حالی است که بسیاری از دانشجویان، استعداد ویژه ای در این رشته دارند. بنابراین، بررسی نگرش دانشجویان پزشکی از آن جهت که بر انتخاب روان پزشکی به عنوان تخصص موثر است، اهمیت زیادی دارد. دانشجویان پزشکی در سه مرحله علوم پایه، پیش بالینی و بالینی، به نحوی با دروس مربوط به روان پزشکی و بیماران مربوطه سروکار دارند...

قبلا گفته شد که آموزش مبتنی بر شایستگی (CBE)، در حوزه آموزش پزشکی، از اقبال وسیعی برخوردار است و معانی وسیعی از آن دریافت می شود. آنچه در حال حاضر در حوزه آموزش پزشکی، به عنوان شایستگی مورد نیاز برای تربیت پزشک، مورد موافقت نسبتا عمومی قرار گرفته عبارتست از:داشتن چشم انداز مناسب از نظام مراقبت سلامتتوانایی اندازه گیری و بهبود بخشیدن به کیفیت مراقبتتوانایی مدیریت تیم پزشکیآشنایی با نحوه مراقبت های پیشگیرانهتوانایی برقراری ارتباط بین پزشک و بیمار و مهارت در روابط بین فردیتوانایی انجام کار تیمیمدیریت کردن اطلاعات و آشنایی با تکنولوژی اطلاعاتیمدیریت فعالیت های درمانی مبتنی بر سیستمآشنایی و پای بندی به اصول اخلاقیتوانایی تصمیم گیری مبتنی بر اطلاعات و شواهدانجام توام با مهارت پروسیجرهایی مرتبط با حرفهتوانایی انجام پژوهش و گردآوری و تحلیل اطلاعاتتوانایی استفاده از علوم پایه و بالینی در مقام عملتوانایی انجام مراقبت براساس تحلیل هزینه- اثربخشی...